Als je een gangmaker bent, een enorme vriendenkring hebt en een baan midden in de samenleving zou je kunnen denken dat je extravert bent. Maar als al die sociale activiteiten je uitputten, hoe houd je zo’n leven dan vol? Tijdens mijn zoveelste overspannenheid zocht ik hulp en deed een verrassende ontdekking.
Toen mijn coach zei: ‘Je bent vermoedelijk introvert, terwijl je denkt dat je extravert bent’, was ik zowel verbaasd als opgelucht. Zolang als ik al in de gehandicaptenzorg werk, kost het me moeite om niet elke dag helemaal leeg te lopen op het intensieve contact dat ik heb met mijn cliënten. Mijn coach vervolgde: ‘Je doet het waarschijnlijk op wilskracht, omdat je het zo leuk vindt, maar als introvert is het niet de beste baan voor jou.’
4 typen
Otto Kroeger is een veelgevraagd spreker en bestsellerauteur die zich heeft gespecialiseerd in persoonlijkheidstypen. Hij schreef samen met psychologe Janet M. Thuesen het boek Type Talk. Zij stellen hierin dat tegenover iedere introverte persoon drie extraverte staan. Introverten zijn dus in de minderheid en dit zou kunnen verklaren waarom ze extra moeite moeten doen om zich aan te passen. “Er rust immers een buitenproportionele druk op hen om ‘zich te vermannen’, zich te gedragen als de rest van de mensheid,” aldus de auteurs. In het van Dale woordenboekstaat introvert omschreven als: ‘In zichzelf gekeerd, weinig spraakzaam’. Deze definitie lijkt me nogal mager en achterhaald sinds de Amerikaanse psycholoog Jonathan Cheek ontdekte dat er wel vier verschillende typen introverten zijn. Iedere introvert is een mix van deze vier typen.
Hij beschrijft ze in het STAR model (Social, Thinking, Anxious, Restrained) als volgt:
- Als sociale introvert ben je liever in het gezelschap van een klein groepje bekenden dan van een grote groep onbekenden. Maar ook vind je het heerlijk om alleen te zijn om te kunnen lezen, schrijven of aan introspectie te doen.
- Als denkende introvert besteed je de meeste tijd aan dingen uitdenken, dagdromen en zelfreflectie. Je hebt in principe geen moeite met groepen en verliest jezelf graag in een fantasiewereld vanuit je creativiteit.
- Als angstige introvert vermijd je groepen liever vanuit een gevoel van onzekerheid over jezelf. Je bent een loner die kan lijden onder doemdenken en twijfels over je eigen sociale vaardigheden.
- Als gereserveerde introvert ben je terughoudend als het gaat om actie ondernemen: eerst denken en dan doen. Ook heb jij meer tijd nodig om op gang te komen, en moeite met spontane acties of het nemen van beslissingen.
Saai
Ik herken mezelf het meest in de sociale en angstige introvert. Iets meer gerustgesteld door het feit dat er een uitleg is voor mijn gedrag komt bij mij de volgende vraag op: wat betekent deze ontdekking voor mijn leven? Moet ik nu een andere baan gaan zoeken? En wat is dan wel passend werk voor iemand zoals ik? Wat doet een introvert anders dan een extravert en is dat niet ongelofelijk saai? Het idee dat ik een rustige kantoorbaan zal moeten nemen en al mijn vrije dagen met een boek op de bank kan gaan slijten jaagt me angst aan. Volgens psycholoog dr. David G. Meyers in zijn boek The Pursuit of Happiness toont onderzoek aan dat extraverte personen gelukkiger zouden zijn dan introverte. Het inzicht dat ik zelf inmiddels heb, is dat ik vooral ongelukkig word als ik iemand probeer te zijn die ik niet ben. Oftewel: als ik word geacht sociale activiteiten leuk te vinden, terwijl ik me eigenlijk vaak het meest happy voel in mijn eentje.
Jezus
Nog niet overtuigd dat mijn nieuwe identiteit iets is om trots op te zijn zoek ik in mijn bijbel naar introverte mensen. Ik was er tot nu toe namelijk van overtuigd dat ik het ‘goede werk’ dat ik doe vol moet houden omdat het zo dienstbaar is. Maar wat als God het helemaal niet nodig vindt dat ik continu over mijn grenzen ga? Tot mijn blijdschap lijkt het er aardig op dat Jezus zelf een introvert persoon was. In het evangelie staat dat Jezus alleen de berg op ging om te bidden. Het feit dat er expliciet ‘alleen’ staat, bevestigd voor mij dat ondanks dat hij vele vrienden had onder zijn discipelen, hij het schijnbaar nodig had om zich ook af en toe alleen terug te trekken om het contact met zijn Vader te zoeken en te vinden.
En vroeg, nog diep in de nacht, stond Hij op en ging naar buiten en Hij ging heen naar een eenzame plaats en bad aldaar.
Marcus 1:35
Retraite
Het lukt mij zelf al een tijd niet meer om God echt nabij te voelen. Ik besluit daarom om me een paar dagen terug te trekken. In een B&B op het platteland kom ik erachter wat ik de laatste jaren, zo niet mijn hele leven, verkeerd doe. Totaal niet meer in tune met mijn lichaam, maar continu bezig in mijn hoofd om to do lijstjes af te werken, lijkt mijn leven vooral uit een oneindige rij dwingende taken te bestaan. En als ik om me heen kijk, ben ik niet de enige die van hot naar her rent, de hele dag online en beschikbaar is voor iedereen die me nodig heeft, alle noemenswaardige momenten deel op social media, terwijl ik een drukke baan, een relatie, hobby’s en een studie met elkaar probeer te combineren. Aan de ene kant ben ik bang dat als ik uit de ratrace stap ik van alles misloop, maar onderhand is deze manier van leven voor mij totaal niet meer vervullend.
Gelukshormonen
In haar boek Introvert – Groeien in een extraverte wereld, legt Marti Olsen Laney uit op welke manier de hersenen van introverte mensen anders werken dan die van extraverte. Introverte mensen zijn veel gevoeliger zijn voor het gelukshormoon dopamine dan een extravert persoon. Dopamine wordt aangemaakt als we nieuwe of spannende dingen doen, snel handelen of risico’s nemen. Omdat extraverte mensen minder gevoelig zijn voor dopamine hebben ze er meer van nodig voordat ze ‘iets’ voelen. Ze neigen dus veel meer naar actie en drukte, terwijl zoveel activiteit voor een introverte persoon ervoor zorgt dat deze juist overprikkeld raakt. Eenzelfde soort hormoon dat acetylcholine heet, zorgt ook voor een prettig gevoel maar is veel subtieler en maakt ons rustig en tevreden. Introverte mensen prefereren de acetylcholine die vrijkomt als zij lezen, zich concentreren of op wat voor manier dan ook bezig zijn met geestelijke activiteit.
Social media
Dit zou kunnen verklaren dat de hoeveelheid aan prikkels die op ons afkomt als we met social media bezig zijn een introvert persoon onrustig maakt terwijl een extravert persoon daar juist op kickt. Als deels angstige introvert vraag ik me bijvoorbeeld vaak af of ik niet verkeerd overkom in gesprekken op whats app. Als sociale introvert heb ik volgens het STAR model van Cheek wel degelijk behoefte aan een mate van sociale contacten en verbinding. Maar hoe zorg ik voor de juiste balans zodat het me niet uitput? Een oplossing zou kunnen zijn om de tijd die ik aan social media besteed te verruilen voor minder frequente, maar echte contactmomenten met mijn dierbaren. Alle tijd die ik daardoor overhoud, kan ik investeren in activiteiten waar ik echt blij van word zoals creatief bezig zijn en meer stille tijd met God.
Digitale snelweg
In de tijd van Jezus waren er geen mobiele telefoons en internet. Toch hielden de mensen zich op de hoogte van elkaars reilen en zeilen. Als ik in het Nieuwe Testament de brieven van Paulus lees dan voelde hij enorm de behoefte om te delen hoe hij zich voelde. Maar tegen de tijd dat zo’n brief eindelijk aankwam was er genoeg tijd geweest voor hem om zich te berusten in wat hij had geschreven. Het was de deur uit en er was geen enkele manier om dat terug te draaien. Je dacht dus in die tijd waarschijnlijk veel beter na over de woorden die je wilde gebruiken in die ene kans die je had om ze over te brengen. Tegenwoordig appen we en mailen we maar raak. Soms hebben we al vrij snel spijt van dingen die we schrijven en kunnen we ze zelfs direct weer verwijderen. Maar is dat wel zo’n voordeel? Zou je niet veel bewuster je boodschap overbrengen als je wist dat je maar één kans had om te zeggen wat je wilde?
Ontwaken
Omdat je als introvert de neiging hebt om veel tijd ‘in je hoofd’ door te brengen is het goed om dat hoofd af en toe even uit te zetten. Nog geen dag nadat ik, tijdens mijn retraite, mijn mobiel heb uitgeschakeld en ik van mezelf even niets meer hoef, zelfs niet onderhoudend sms’en met mijn man, voel ik al hoe ik me meer ‘aanwezig’ begin te voelen in mijn lijf. Tijdens mijn stilte wandelingen lijkt het alsof ik, ondanks de aanhoudende motregen, voor het eerst sinds lange tijd weer totaal bevangen kan worden door het kijken naar een boom of het luisteren naar een vogel. Het voelt alsof ik ontwaak uit een winterslaap. Wat heb ik deze rust en stilte vanbinnen gemist. De aandacht die altijd maar naar buiten gaat, tijdens mijn werk en sociale afspraken en in mijn huwelijk. Ik kan het wel en ik vind het op zijn tijd best leuk, maar stilte is zoveel beter voor me. Ik voel dan direct een verbinding met God, met de natuur, met het leven zoals het echt is.
Overgave
Het voelt bevrijdend wanneer ik me mag overgeven aan hoe God mij gemaakt en bedoelt heeft. Dat ik me niet meer anders hoef voor te doen dan ik ben. Een introvert persoon heeft bijvoorbeeld meer tijd nodig om indrukken te verwerken. Door daar elke dag bewust even de tijd voor te nemen, in mijn eentje op een rustige plek, voorkom ik dat mijn hoofd overloopt en dat ik stress in mijn lijf ga stapelen. De neiging om als introvert veel tijd alleen en in stilte door te willen brengen, mag aan de buitenkant dan misschien saai lijken, maar niets is minder waar. Introverte mensen hebben de wereld heel wat te bieden en dat houdt de veelal drukke en extraverte maatschappij waarin we leven mooi in evenwicht. Wat mijn baan betreft heb ik, hoe verdrietig ik dat ook vind, toch besloten om een andere weg in te slaan. Ik ga op zoek naar werk dat beter past bij wie ik ben.
5 tips om toe te geven aan je introverte natuur
- Op de meeste telefoons kun je schermtijd instellen. Beperk je social media apps bijvoorbeeld tot 30 minuten per dag en pak op je werk je mobiel alleen op in de pauzes. Of beter nog: beperk je schermtijd in blokken van een paar uur achter elkaar zodat je echt tot rust komt.
- Trek je regelmatig even alleen terug om je te verbinden met God en met de natuur.
- Vraag bedenktijd als mensen je overvallen met een vraag. Je hoeft niet altijd direct te antwoorden.
- Ontdek opnieuw je creativiteit: schilder, schrijf, kook of handwerk. Kortom doe dat waar je energie van krijgt en waar je blij van wordt.
- Drukke baan? Neem bewust elk uur een paar minuten de tijd om uit je hoofd en in je lijf te komen door een simpele ademhalingsoefening. Loop desnoods even weg van je werkplek of goede tip: doe het op de wc!
Bronnen
De bijbel
Introvert – Groeien in een extraverte wereld – Marti Olsen Laney
STAR model – 4 types introvert – Jonathan Cheek
Type Talk – Otto Kroeger en Janet M. Thuesen
The Pursuit of Happiness – Dr. David G. Myers
